Boekencurator nieuwsbrief #57
Géén beste van het jaar lijstje, wel: podcasts en paarden (is het een nieuwe literaire trend?)
Een podcast luisteren, dat doe ik niet vaak. Ik zit te weinig in de trein of auto en tijdens het wandelen wil ik vogels horen en lekker vrijuit mijmeren. Afgelopen maand was ik een paar dagen goed verkouden, te wazig om te lezen. Ha! Het moment om het weer eens een kans te geven. Ik vroeg op Instagram om tips en twee daarvan deel ik graag met jullie.
Onkruid in het paradijs
Iets doen, dat is natuurlijk een goed idee. Vooral als je de hele week achter een bureau zit en ook nog eens teveel tijd op je telefoon doorbrengt. Andere mensen ontmoeten in de buurt waar je woont, je handen laten wapperen, iets maken of laten groeien. Deze podcast van documentairemaker Silvia Bromet gaat over Tuinpark Buitenzorg. Toen ik begon met luisteren wist ik niet veel meer dan dat het over een volkstuin ging. Ik dacht ‘ja!’. Daarna begreep ik dat het over geruzie in een Amsterdamse volkstuin ging en haakte ik bijna af, maar het is strak geproduceerd dat maakt dat het lekker luisteren is naar deze documentaire-soap. Al snel ging er een lampje branden. Is dit niet ook de volkstuin van Simon Vinkenoog? Klopt! Zijn weduwe komt uitgebreid aan het woord. De volkstuintjes waren ooit bedoeld voor arbeidersgezinnen. Daarna kwamen er ook kunstenaars zoals Simon en zijn vrouw en die deden wilde dingen, zoals bloemen voor de heggen planten (hoort niet!), of erger: niet snoeien en er een ‘rommeltje’ van maken. Uiteindelijk gaat deze podcast over hoe lastig het kan zijn om met alle onderlinge overtuigingen toch samen te leven, over luisteren en gehoord worden en over hoe moeilijk veranderingen kunnen zijn. Lukt het de tuinders om weer tot elkaar te komen?
Monsters in het bos
Deze podcast is een onderzoek waar ik als luisteraar volledig in werd meegezogen. Bram Ieven en Aafke Romeijn komen diep in de bossen van Belgisch Limburg een verlaten begraafplaats tegen. Wie zijn deze mensen? Het blijken zo’n 1800 patiënten te zijn van het psychiatrisch ziekenhuis dat gevestigd was in een oud renaissancekasteel in het dorpje Rekem. Toen ik begon met luisteren, zette ik me even schrap omdat horror verwachtte, gedwongen behandelingen achter gesloten deuren. Maar nee, er ontstaat een web van tragische en avontuurlijke levensverhalen waarbij het voor een groot deel ook draait om wat er zich buiten de muren van het ziekenhuis afspeelde. Het confronteert de podcastmakers met hun eigen verleden, en laat mij als luisteraar reflecteren op de psychiatrie toen en nu. Jongere generaties zijn makkelijker open over mentale gezondheid maar als je het systeem bekijkt, is het logisch dat de generaties ervoor dat absoluut niet zijn. In de psychiatrie belanden, betekende vaak uitzichtloos erin vast komen te zitten. En dat kon makkelijk gebeuren als je maar een hele kleine misstap buiten de norm maakte. Gelukkig is dit aan het veranderen. Hulde voor Bram en Aafke, er is duidelijk erg goed en zorgvuldig nagedacht over deze productie. Deze verhalen zijn belangrijk, en dat maken ze heel invoelbaar.
Tot zover gesproken verhalen. In deze nieuwbrief deel ik ook een paar boekentips met een onverwachte rode draad, namelijk… paarden! Kunnen we dit een nieuwe literaire trend noemen?
Heb je een idee, vraag of boekentip voor mij? Stuur me een berichtje!
Liefs, Corina
Boekentips
De afgelopen tijd las ik een paar hele goede boeken. Leuke is dat ik er drie achter elkaar las waar een paard in voorkomt. Dat kan geen toeval zijn! Is er sprake van een trend en kunnen we het paard bombarderen tot het nieuwe favoriete dier in boekenland? Of probeert het universum mij te vertellen dat ik in het kader van ‘probeer eens iets nieuws’ mij eens moet wagen aan een paardrijles? Wie weet wat 2025 brengt.
Gliff - Ali Smith
Vertaald door Karina van Santen en Martine Vosmaer
‘how we make meanings and … are made meaningless’ Ali Smith is een schrijver die, hoewel razend populair, ook weer niet voor iedereen is. Zelf ben ik een hele enthousiaste fan. Ik geniet van hoe ze speelt met de betekenis van taal en woorden en ik vind het geweldig dat de waarde van kunst in elk van haar verhalen een rol speelt. De romans gaan altijd over actuele problemen zoals het klimaat of vluchtelingen, tegelijkertijd is haar stijl creatief en speels. Mocht je nog niets hebben gelezen van Ali Smith, dan zou ik deze nieuwe roman aanraden als startpunt. Gliff gaat over de 13-jarige verteller Briar en het jongere zusje Rose. In een dystopische nabije toekomst moeten zij zich zien te redden. Ze zijn op de vlucht en hun stiefvader laat ze tijdelijk alleen in een leeg huis en wat geld. Met dat geld kopen ze een ‘abattoirpaard’ en noemen het dier Gliff.
Het boek heeft wat losse eindjes, maar dat wordt wellicht allemaal nog uitgewerkt in de zusterroman met de titel Glyph, dat boek verschijnt komend jaar.
Augustusblauw - Deborah Levy
Vertaald door Astrid Huisman en Madelon Janse
Dit is nog eens een goed leesclubboek! Augustusblauw volgt de talentvolle pianiste Elsa M. Anderson, tijdens een uitvoering van het Tweede Pianoconcert van Rachmaninov stopt ze midden in het concert met spelen. Ze is vastgelopen en neemt afstand van haar gebruikelijke leven. Als ze op reis is in Griekenland ziet ze een dubbelganger op een markt een stel beeldjes kopen, het zijn mechanisch opwindbare paarden. Elsa blijft zoeken naar haar dubbelganger en komt haar tegen in Parijs en London. Intussen probeert haar stiefvader, pianoleraar Arthur Goldstein die haar als wonderkind van 6 adopteerde, haar informatie te geven over haar biologische moeder. Daar wil ze alleen niets van weten. Je eigen stem vinden, dat thema kom je vaker tegen in boeken, maar niet eerder zoals in Augustusblauw. De recensie in de Volkskrant zegt het mooi: ‘Augustusblauw heeft dezelfde toon en cadans als de drie boeken van Levy’s succesvolle trilogie, die ze zelf een ‘living biography’ noemt en waarin ze met gebruik van sterke metaforen en verrassend plastische beelden het verhaal van een leven vertelt. Nooit saai, nooit voorspelbaar, kordaat maar ook fijngevoelig het uitzonderlijke van een gewoon leven blootleggend.’
Vier de teugels - Kathryn Scanlan
Vertaald door Nicolette Hoekmeijer
Deze roman is uitgeroepen tot boek van het jaar door The New Yorker en The Guardian, dus de lat lag hoog toen ik aan deze roman begon.. en jawel, het is waar: dit is ongelofelijk goed. Het is al tof dat het onderwerp en de setting origineel zijn, maar boven alles is het ongelofelijk knap geschreven. Lees alleen pagina 9 of pagina 14. In enkele korte zinnen wordt een hele wereld neergezet. Flaptekst:
’In Vier de teugels is Sonia aan het woord, een paardentrainer. Het is een intiem levensverhaal dat, in betoverend beknopte zinnen, een kijkje geeft in een parallelle wereld die we zelden betreden, die van de paardenraces. Langs de renbaan nippen mannen in peperdure pakken van hun champagne, maar achter de schermen heersen loodzware omstandigheden en een gewelddadige machocultuur. Sonia kent onvoorwaardelijke liefde voor de paarden die zij traint en werkt tegelijk in een wereld die in een paardenlijf slechts economische waarde ziet.’
Breakdown - Cathy Sweeney
Vertaald door Lisette van Eijk
Een romen over er ineens klaar mee zijn, of nou ja allesbehalve ineens natuurlijk. Op een winterochtend, in een voorstad van Dublin, trekt een gewone vrouw (getrouwd, twee tieners) de deur achter zich dicht. Ze stapt in haar auto, ze pakt de trein en daarna de veerboot. Achtenveertig uur later neemt ze haar intrek in een cottage in Wales. Dit is niet zoals dat andere boek over een vrouw die iets voor zichzelf uit te zoeken heeft en op een roadtrip gaat (All fours). Deze vrouw, ook kunstenaar, creëert een nieuwe plek voor zichzelf die ze, dat verklap ik alvast, niet meer verlaat. Dit debuut van Cathy Sweeney vond ik een intense, mooie leeservaring. Het is rauw en woedend. Ziet het er zo uit, als je de regie pakt en de gevolgen ook aanvaard? Zéker ook een boek om in een leesclub te bespreken.
‘Afgelopen zomer, toen ik in de tuin aan het werken was, vond ik een rups die de bladeren aanvrat van de geraniums die ik had aangeplant. Ik stond op het punt hem in de compost te gooien toen ik dacht: waar ben ik in godsnaam mee bezig? Een vlinder vermoorden zodat ik bloemen in een pot kan hebben?
(Jawel, het woord ‘paard’ komt tenminste 1 keer voor in deze roman 😉)
Waar ik het verder nog met je over wil hebben
Van mij géén beste-boeken-lijstje, omdat mijn nieuwsbrieven altijd al vol zitten met beste boeken. En, het lijkt wel alsof er steeds meer lijstjes komen, daar word ik een beetje duizelig van. Wel handig: Athenaeum heeft een mooi overzicht van veel van die beste-boeken-van-het-jaar-lijstjes, zelf vind ik het overzicht met de mooiste boekomslagen van het jaar eigenlijk het leukst.
Voor tijdens de kerstvakantie: de klassieker Honderd jaar eenzaamheid van nobelprijswinnaar Gabriel García Márquez is in een serie gegoten, te zien op Netflix. Aflevering 1 vond ik er goed uitzien.
In de vorige nieuwbrief stelde ik jullie wat vragen over leesclubs, dank voor de inzichtelijke antwoorden. Ik ga verder broeden op plannen, wordt vervolgd in het nieuwe jaar!