Boekencurator nieuwsbrief #55
Een lijstje beste boeken gemixt met boeken om naar uit te kijken. Ook: een live evenement en een online leesclub. Plus nog iets over het ontwerpen van covers en de vraag of lezen op papier beter is.
Overal lijstjes! Aaaah! Ik dacht dat jullie misschien inmiddels al wel vol zouden zitten van alle boekentips, maar op Instagram zeiden jullie: daar kan nog wel een lijstje van jou bij. In deze nieuwsbrief 11 boekentips, een mix van favorieten van het afgelopen jaar, maar ook een paar boeken om alvast naar uit te kijken in het nieuwe jaar. Hopelijk zit er een nieuw favoriet boek voor jou tussen, of vind je er op de valreep nog een cadeau voor iemand tussen.
Verder wilde ik jullie nog vertellen over de Literaire Vertaaldagen waar ik begin van deze maand over Bookstagram mocht vertellen samen met suusreadsbooks en celine_canon. Het was geweldig om zoveel vertalers bij elkaar te zien en te horen over de uitdagingen waar zij als vakmensen voor staan. Niet altijd even gezellig want er zijn verontrustende rapporten over jongeren die steeds minder goed kunnen lezen, en de ontwikkeling van AI baart het vertalersvak zorgen. Neemt AI het werk van vertalers over? (Dat niet per sé) Zal hun werk veranderen door AI? (Waarschijnlijk wel). Ons verhaal over de levendige community die Bookstagram is, voegde gelukkig een positieve noot toe aan de dag.
Over vertalers gesproken: in de eerste maanden van het nieuwe jaar organiseer ik een evenement en een aantal online leesclubs waar de vertaler bij aanschuift, verderop in deze brief meer hierover.
Dit is mijn laatste nieuwbrief van dit jaar. Ik heb zin in 2024, het jaar waarin ik ga verhuizen en voor het eerst een eigen tuin krijg. Ik wens ons allemaal een 2024 vol geweldige boeken, eindeloos veel uren lekker lezen en nieuwe ontmoetingen met andere lezers. Vergeet niet ook te genieten van deze laatste weken, laat de boel maar even lekker los. Tot volgend jaar!
Who is afraid of Leonard and Virginia Woolf? Vrijdagavond 26 januari op het NDSM terrein in Amsterdam
Vertalers, lezers en schrijvers vieren het werk en leven van Leonard en Virginia Woolf. Geheel in Bloomsbury stijl zijn er ook feestelijke drankjes en muziek.
Moderator (en uitgever) Elte Rauch gaat in gesprek met vertalers. Leonoor Broeder verzorgde een hertaling van 'Ben ik een snob?' van Virginia Woolf (Eerder verschenen als ‘Wezenlijke momenten’ in 1982) Hoe was het om na 40 jaar opnieuw aan de slag te gaan met de teksten? Hoe was het voor Jetty Huisman om te werken aan de vertaling van De wijze maagden van Leonard Woolf. Daarnaast schuiven vertalers Thomas Heij en Pauline Slot aan. Zij werken op dit moment ook aan een vertaling van een aantal andere autobiografische essays van Virginia Woolf die later in 2024 worden uitgegeven door De Internationale School voor Wijsbegeerte.
Schrijver Rindert Kromhout bereikte met zijn bekroonde Young Adult trilogie over de Bloomsbury group vele jongere lezers en introduceerde hen in de wereld van Bloomsbury. Op deze avond geeft hij een inkijk in zijn uitgebreide onderzoek voor de boeken en vertelt hij over de vele reacties die hij van zijn lezers kreeg.
Marielle O’Neill, voorzitter van de Virginia Woolf Society (UK), zal via videoverbinding vertellen over de werkzaamheden en activiteiten van dit genootschap.
7 feb: Online leesclub over Empusion van Olga Tokarczuk met als speciale gast vertaler Karol Lesman
Zin om het nieuwe boek van nobelpsijswinnaar Olga Tokarszuk te lezen? Ik ook! Laten we onze leeservaring uitwisselen tijdens een online leesclub op woensdagavond 7 februari, 20.00 – 21.30
Een natuurgeneeskundig griezelverhaal? Een feministisch antwoord op De Toverberg van Thomas Mann? Ik dacht: dat wil ik wel lezen! het is echt een boek waar je over wil napraten. Doe je mee met de leesclub? Meld je gratis aan via info@boekencurator.nl en bestel het boek bij uitgever De Geus of haal het bij de bibliotheek.
Empusion (Spreek als Grieks woord uit) speelt zich af in 1913 in een sanatorium voor longziekten. Student Mieczysław Wojnicz reist af naar een beroemd kuuroord in de bergen van Nedersilezië in de hoop dat de heilzame berglucht en de nieuwste behandelingen hem kunnen genezen. Hij neemt zijn intrek in een pension voor heren, waar patiënten uit heel Europa net als in Thomas Manns De toverberg onophoudelijk met elkaar filosoferen. Is er een oorlogsdreiging in Europa? Bestaan duivels? Kun je aan een tekst zien of die door een man of een vrouw is geschreven? Ondertussen raakt Mieczysław gefascineerd door de vele verontrustende gebeurtenissen die zich in de omgeving voordoen.
Aan het begin van de leesclub schuift vertaler Karol Lesman aan om te vertellen over de uitdagingen die hij tegenkwam bij het vertalen van deze roman.
Woensdag 7 februari, 20.00 – 21.30
Online via Zoom
Bestel het boek via de uitgever of haal het bij de bibliotheek.
Er is plek voor 12 deelnemers, dus wacht niet te lang!
Beste boeken uit 2023 en boeken om naar uit te kijken
1. Favoriete roman uit 2023
Luister - Sasha Bronwasser
Ja, dit boek staat in bijna alle lijstjes, terecht. Luister van Sasha Bronwasser vond ik een feest om te lezen. Het gaat over de 21-jarige Marie die in 1989 halsoverkop naar Parijs vertrekt om als au pair te gaan werken bij een Frans gezin. Waarom ze haar studie aan de academie voor fotografie plotseling afbreekt en alles achterlaat, wordt pas in de loop van het verhaal duidelijk. Perfect medicijn ook voor lezers wiens concentratie het laat afweten. Als je eenmaal in dit verhaal zit, dan wil je doorlezen en doorlezen. Dat is lekker. De Volkskrant vat het mooi samen: ‘Onweerstaanbaar beschrijft Sacha Bronwasser het Parijse leven in een roman die tot nadenken stemt. Bronwasser wekt Parijs tot leven in deze sterke roman over een au pair. Soepel en trefzeker voert ze de spanning op.’ Bonuspunten omdat het verhaal ook over kunst gaat. Maar ook minpunten voor de cover.
2. Favoriete vertaalde roman uit 2023
Gevechten in de woestijn - Jose Emilio Pacheco - vertaald door Arie van der Wal
Ik was even bezorgd dat deze korte roman onder de radar zou blijven, maar in de beste boeken lijstjes van De Groene verschijnt deze titel gelukkig twee keer. Een ontroerend coming of age verhaal uit de Mexicaanse literatuur. Oscar, een acht jaar oude jongen, ziet Mexico veranderen. In rap tempo worden de snelwegen aangelegd en verschijnen de fabrieken, de oude wereld lijkt gepasseerd te worden door de moderne tijd. Zijn onbezorgde jeugd wordt fel opschrikt door de intense, pure, overweldigende verliefdheid die hij ervaart wanneer hij de moeder van zijn vriend Jim ontmoet. José Emilio Pacheco (1939-2014) wordt beschouwd als een van de belangrijkste Mexicaanse dichters van de tweede helft van de twintigste eeuw. Deze roman speelt in de Mexicaanse cultuur een vergelijkbare rol als Salingers The Catcher in the Rye en Harper Lee’s To Kill a Mockingbird in de Verenigde Staten.
3. Opvallend boek dat opdook in allerlei lijstjes
North Woods - Daniel Mason - vertaald door Theo Schoemaker
North Woods is door zowel The New York Times als The Washington Post tot een van de 10 beste boeken van 2023 uitgeroepen. In deze roman is de centrale rol weggelegd voor een vrijstaand huis in de bossen van New England en de mensen die er in de loop van de eeuwen hebben gewoond. Twee jonge geliefden, een Engelse militair, tweelingzussen, een misdaadverslaggever, een hopeloos verliefde schilder, een oplichter, maar ook een rondsluipende panter en een wellustige bij. De roman volgt de seizoenen en de twaalf maanden van het jaar en gaat over geheimen, het lot en de vraag: ‘Hoe leven wij verder, ook als we er niet meer zijn?’
4. Favoriete vertaalde roman uit 2023
Voorbij het zwart - Hilary Mantel - vertaald door Harm Damsma en Niek Miedema
Oh wat had ik een plezier met dit boek, dat terwijl het ook zo duister is. Alison Hart, medium van beroep, toert met haar listige assistente Colette door de troosteloze slaapstadjes rond Londen. Samen vormen ze een onwaarschijnlijk duo: de één is een verlegen, nuchtere, maar sluwe bonenstaak, de ander een charismatische, corpulente helderziende wier verbinding met de spirituele wereld haar kwelt. Ze geeft boodschappen door van geliefde doden. Maar achter haar mollige, geruststellende verschijning gaat een wanhopige vrouw schuil, want ze kent de verschrikkingen die het volgende leven inhoudt, maar moet die verbergen voor haar klanten. Tegelijkertijd wordt ze geplaagd door kwelgeesten uit haar eigen verleden, die haar lichaam en huis infiltreren en steeds sterker en gemener worden naarmate ze zich meer verzet.
5. Boek om naar uit te kijken
De bewaring - Yael van der Wouden - vertaald door Fannah Palmer en Roos van de Wardt
De Nederlandse Yael van der Wouden schreef een Engelstalig manuscript, een internationale topagent las het, was enthousiast, en besloot het internationaal te vertegenwoordigen met een internationale zegetocht als gevolg. De roman verschijnt in 2024 als eerst in Nederland, bij Uitgeverij Chaos. De bewaring speelt zich af in het naoorlogse Overijssel. Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkrabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Eva is in alles het tegenovergestelde van Isabel. Waar Isabel bedeesd en voorzichtig is, stampt Eva door het huis en trekt ze letterlijk alles uit de kasten. Maar dan beginnen er kleine dingen – een lepel, een mes, een kom – uit het huis te verdwijnen. Heeft Eva er iets mee te maken? Koortsachtig houdt Isabel de nieuwe vrouw in de gaten, totdat ze een mysterieuze ontdekking doet waardoor netjes afgedekte geheimen haar plotseling keihard in het gezicht slaan. Misschien is de oorlog niet helemaal voorbij.
6. Geweldige roman die op de valreep van 2023 is uitgegeven
Het luik van sneeuw - Emily Holmes Coleman - vertaald door Lisette Graswinckel
Dit boek over een jonge vrouw die nadat ze is bevallen wordt opgenomen in een psychiatrische kliniek deed me denken aan Tove Ditlevsen. De roman is sterk gebaseerd op de ervaringen van Coleman. Toen het in 1930 verscheen begreep men nog niet zo goed waarom zo’n verslag van een psychotische episode (een gevolg van een bacteriële infectie tijdens de bevalling) enig nut zou hebben. Dit dus in een tijd waarin het surrealisme populair was. Tsja.. Flaptekst: ‘Op sommige dagen gelooft Marthe Gail dat ze God is; op andere dagen Jezus Christus. De artsen zeggen dat het een zenuwinzinking is, dat dit Gorestown State Hospital is. Haar medepatiënten worden vriendinnen en vijandinnen. Haar man komt op bezoek en toont haar een haarlokje van de baby, maar ze herinnert zich nog niets, tot ze een verdieping hoger mag, op weg naar haar ontslag. Het luik van sneeuw (1930), tragisch en extatisch, choquerend en hilarisch, is een noodkreet van de ziel, een tijdloos meesterwerk, een voorganger van De glazen stolp van Sylvia Plath.’
7. Boek om naar uit te kijken in januari
Dezelfde maan - Dorien Dijkhuis
Ik hoorde Dorien Dijkhuis haar gedichten voordragen tijdens dat fijne literatuurfestival ‘Meet Me at the Lighthouse’ op Schiermonnikoog en besloot dat ik alles van haar wilde lezen. Inclusief dit aankomende boek, dat een mengvorm is van proza, poëzie en essay. De hoofdpersoon in Dezelfde maan zoekt haar toevlucht op een eiland nadat haar leven plotseling een onverwachte wending heeft genomen. Omringd door mist en zee overpeinst ze de keuzes die haar op dit punt in haar leven hebben gebracht. Een verhaal over liefde, verdriet en het verlangen naar verbinding. Is niet kiezen ook een keuze? Hoeveel keuze hébben we eigenlijk? Volgen we het verlangen van het hart, ook als het hoofd het beter weet? En bovenal: hoe goed kennen we onze dierbaren nou echt?
8. Een boek om naar uit te kijken in januari
De appeloorlog - Lars Elling - Vertaald door Lucy Pijttersen
Filip krijgt van zijn vader de opdracht om zoveel mogelijk tijd door te brengen met zijn opa, die al jaren weigert met zijn familie te praten. Met de dood in aantocht besluit de oude man zich nog een keer open te stellen. Hij vertelt zijn kleinzoon over de zomers van 1913 en 1914, toen hij zich met zijn broertje maandenlang in de bossen rond Oslo moest zien te redden, als onderdeel van hun opvoeding. Voor Filip opent zich een wonderwereld vol bizarre verhalen over kolenbranders en houtvlotters, ganzenslachters, forellenvissers en paddenstoelenplukkers. Ook besluit zijn opa om hem in vertrouwen te nemen over de dag die het hoogtepunt van de zomer van 1914 had moeten zijn.
9. Een favoriete klassieker uit 2023
Ben ik een snob? - Virginia Woolf - vertaald door Leonoor Broeder
Het lijkt me wel wat: een memoires club! Tussen 1920 en 1936 kwam een groep vrienden samen om autobiografische voordrachten te houden. Leonard en Virginia Woolf waren lid, net als andere bekende schrijvers uit de Bloomsbury group, zoals E.M. Forster. In de autobiografische bundel essays ‘Ben ik een snob?’ zijn drie van die voordrachten voor de memoires club van Virginia Woolf gebundeld met twee andere teksten. Ik ben al lezend een nog grotere fan van Virginia geworden. Het is gewoonweg zo fenomenaal goed, slim, grappig en mooi. Ik zeg het maar gewoon.
10. Een favoriet luisterboek uit 2023
Cassandra - Niña Weijers
Erg fijn om te luisteren naar Cassandra, voorgelezen door Niña Weijers zelf. Wat is dat toch, die obsessie met true crime? Cassandra van Schaijk keerde niet terug van een avondje uitgaan, de verdwijning van het destijds 17-jarige meisje duurde van 24 maart tot 14 april 2007. Maar toen haar lichaam werd gevonden in de Almeerse Noorderplassen, betekende dat eerder het begin dan het einde van een mysterie. Meer dan vijftien jaar later is nog altijd niet opgehelderd wat er gebeurde met Cassandra. Niña Weijers raakte geïntrigeerd door deze zaak, die nooit officieel werd gesloten. Ze sprak met leden van het politieteam, familie, vrienden en andere betrokkenen, en zag hoe ontwrichtend de invloed van een onafgemaakt verhaal kan zijn op de levens van iedereen die er deel van uitmaakt. Hoe meer ze zich vastbeet in het verhaal van Cassandra, hoe meer ze werd geconfronteerd met haar eigen rol als schrijver.
11. Een favoriete schrijver wiens nieuwe boek nog niet is vertaald
Land of Milk and Honey - C Pam Zhang
Een dystopisch culinair verhaal over een rijke community die zich in de Alpen terugtrekt, de internationale pers is er enthousiast over. ‘Most of all, it is a love letter to food, to wild delight, and to the transformative power of a woman embracing her own appetite.’ ‘A smog has spread. Food crops are rapidly disappearing. A chef escapes her dying career in a dreary city to take a job at a decadent mountaintop colony seemingly free of the worlds troubles. There, the sky is clear again. Rare ingredients abound. Her enigmatic employer and his visionary daughter have built a lush new life for the global elite, one that reawakens the chef to the pleasures of taste, touch, and her own body. In this atmosphere of hidden wonders and cool, seductive violence, the chefs boundaries undergo a thrilling erosion. Soon she is pushed to the center of a startling attempt to reshape the world far beyond the plate.’
Waar ik het verder nog met je over wil hebben
In de categorie ‘beste boeken lijstjes’ vind ik die over het design van covers eigenlijk het leukst. Dit zijn de best ontworpen covers volgens The New York Times. Misschien een interessanter lijstje is deze: beste covers die nooit gebruikt zijn.
Vakmanschap! Rustgevende docu van 7 minuten op Youtube over hoe een boek in Japan gemaakt wordt.
Is het beter om van papier te lezen dan digitaal? Het antwoord lijkt ja, al is het verschil ook weer niet zo groot, “A study from the University of Valencia found that print reading could boost skills by six to eight times more than digital reading.”
Over digitaal lezen gesproken, in de LEES app die speciaal voor jongeren is ontwikkeld, staan speciaal voor deze app geschreven verhalen, bijvoorbeeld van Joost Oomen.
Ik vond het erg tof om de documentaire ‘Hoe goed te leven’ over Barbara Stok te kijken.
Luisteren als vaardigheid. Een betoog voor audioboeken. ‘Keeping the thread of an uninterrupted narrative, holding your concentration and attention for it against all the other forces, this is a muscle worth stretching.’